Cejrowski. Biografia - Grzegorz Brzozowicz
dkoziarski
2010-10-13
No to mi pan tą książką zrobi krzywdę. Moje życie osobiste chcę zachować dla siebie i najbliższych! Jeśli ktoś wystawia swoje życie na pokaz, to wtedy jest jak dziwka – miał powiedzieć Wojciech Cejrowski Grzegorzowi Brzozowiczowi, kiedy ten zaproponował mu lekturę jego własnej biografii jeszcze przed jej wydaniem.
Najwyraźniej Grzegorz Brzozowicz uznał obiekcje Cejrowskiego za częściowo uzasadnione, bo ci, którzy oczekują, że biografia rzuci jakieś światło na związek WC z Beatą Pawlikowską, srodze się zawiodą. Ten temat w książce po prostu nie istnieje. Czy to dobrze – trudno odpowiedzieć, bo z jednej strony biografia nie zniża się do sięgania po tabloidalną papkę i szanuje sferę prywatności bohatera, o której on sam nie chce mówić, a z drugiej, mimo wszystko, wydaje się przez to niekompletna.
Wojciech Cejrowski to człowiek o wielu twarzach, choć w przeciwieństwie do często cytowanego w książce Cezarego Michalskiego, który określa Cejrowskiego jako czołowego bohatera jego opowieści pokoleniowej, jednego ze "zdziczałych" - jest człowiekiem wyznającym konsekwentnie ten sam system wartości. Kiedy przemawiał z taśmy do telewidzów, nagrodzony w 2009 roku Wiktorem za "Odkrycie Roku 2009", podkreślił, że nagroda przyszła piętnaście lat za późno, bo tyle czasu upłynęło od nominacji za "WC kwadrans". Dodał, że od tego czasu jego poglądy się nie zmieniły.
Podróżniczy "Boso przez świat" jest w pewnym sensie przeciwieństwem "WC kwadransa", którym kiedyś Cejrowski rozpalał do czerwoności z gniewu elity III RP, które w swoich obsesjach posunęły się nawet do przypisywania mu faszyzmu. W "Boso przez świat" Cejrowski jest ciekawy świata i ludzi, z kolei jego "WC kwadrans" był zasadniczo reakcją obronną, zamykaniem się w skorupie własnych poglądów określanych mianem ciemnogrodzkich, w reakcji na zmasowaną propagandę piewców „postępu”. Ta reakcja zresztą wynika być może z dzieciństwa WC – po przeprowadzce do Warszawy, musiał zaadoptować się do nowych warunków, a jego sposobem na przetrwanie nie było schlebianie gustom innych, ale paradoksalnie, jeszcze większe podkreślanie swojej odmienności. Brzozowicz z pasją kreśli sylwetkę Cejrowskiego, który swoją niebanalną biografią i osobowością, mógłby łatwo obdzielić kilkanaście bytów medialnych w Polsce. Istnieją co prawda osoby, które podkreślają, że kiedy WC opowiada historie o amazońskiej dżungli, mogłyby go słuchać w nieskończoność, a kiedy zaczyna swoje poglądowe krucjaty, natychmiast wyłączają telewizor, ale zasadniczo trudno o to, by tak wyrazista postać budziła ambiwalentne uczucia. Jedni go kochają za bycie sobą, płynięcie pod prąd, odwagę brania na siebie ciosów politycznie poprawnego młota, inni zarzucają mu, że przedkłada w debacie prowokację nad dyskusję (sam zresztą podkreśla, że z "głupkami nie warto rozmawiać"), czy antagonizuje społecznie (na przykład nawołując do wytykania homoseksualistów palcami). Z całą pewnością jest jednak Cejrowski postacią dużego formatu, kimś, kto do polskiej szarzyzny sfery publicznej składającej się z samozwańczych autorytetów czy medialnych gwiazdek typu "kopiuj-wklej", wnosi sporo autentycznego kolorytu i już choćby z tego powodu zasługuje na wielkie uznanie.
Ciekawe jest wyjęcie w tej biografii przed nawias antysystemowości Cejrowskiego. Czy to w PRL, czy w Polsce po 1989, brak mu poczucia przynależności. Podkreśla swoją miłość do ojczyzny, ale jednocześnie spogląda z zachwytem na kraje Ameryki Północnej i Ameryki Południowej, podkreślając, dlaczego czuje się w nich lepiej niż w Polsce. W PRL wróg był oczywisty – komuniści zabierali, bądź ograniczali ludziom różne sfery wolności. Brzozowicz bardzo sprawnie kreśli realia epoki wpisując w ten kontekst młodego Cejrowskiego-wywrotowca i Cejrowskiego-kapitalistę na miarę możliwości. Po Okrągłym Stole, Cejrowski, który wspierał w kampanii wyborczej Andrzeja Celińskiego, widząc poczynania swojego idola, szybko nabiera wstrętu do "nowego rozdania" i wypowiada wojnę szeroko rozumianemu establishmentowi oraz państwu, które mimo wprowadzenia wolności, wciąż tłamsi samodzielność i inicjatywę obywateli np. przez istnienie biurokratycznej machiny paraliżującej poczynania jednostki.
Książka Brzozowicza nie jest podręcznikową biografią, za to wzbogacona jest o szereg cennych dygresji - zarazem jednak zachowuje pewien porządek poznawczy. Autor, podobnie jak bohater tej biografii, jest świetnym opowiadaczem i co ważne – nie chowa głowy w piasek, kiedy porusza niewygodne, kłopotliwe tematy. Z tym większym przekonaniem polecam to wydawnictwo tak entuzjastom, jak i zadeklarowanym wrogom osoby Naczelnego Kowboja RP.
Grzegorz Brzozowicz "Cejrowski. Biografia"; Wydawnictwo: Zysk i S-ka; Format: 145 x 205 mm; Liczba stron: 256; Okładka: twarda; ISBN: 978-83-7506-545-9
Daniel KoziarskiKup książkę
