Erotyzm ciała, serc i sacrum
kzarecka
2008-01-07
Pogwałcić tajemnicę erotyzmu, sięgając do samej głębi bytu - taka jest ambicja tej książki. (...) Aby zrozumieć, czym jest erotyzm dla ludzi, trzeba ująć go całościowo. W "Przygodach ciała" wydawnictwa Słowo/obraz terytoria właśnie ukazał się "Erotyzm" Georgesa Bataille'a, francuskiego filozofa, krytyka literackiego i pisarza, który szeroką popularność zdobył dopiero po śmierci. Teraz uznawany jest za jednego z najbardziej wpływowych myślicieli XX wieku. Teraz czytamy: - Erotyzm jest jednym z aspektów wewnętrznego życia człowieka. Zwodzi nas tym, że nieustannie szuka przedmiotu pożądania na zewnątrz...
Fragment
Erotyzm jest jednym z aspektów wewnętrznego życia człowieka. Zwodzi nas tym, że nieustannie szuka przedmiotu pożądania na zewnątrz. Ale ów przedmiot odpowiada wewnętrznej potrzebie. Wybór przedmiotu zawsze zależy od osobistych upodobań podmiotu: nawet jeśli wybieramy kobietę, którą wybrałaby większość ludzi, to przecież nie ze względu na jakąś jej obiektywną cechę, lecz dlatego, że coś w niej nieuchwytnego głęboko nas porusza. Słowem, nawet gdy nasz wybór jest zgodny z wyborem większości ludzi, to przecież różni się od wyboru zwierzęcego, gdyż odwołuje się do nieskończenie skomplikowanej, właściwej człowiekowi wewnętrznej ruchliwości. Zwierzę także ma życie subiektywne, ale to życie jest mu dane raz na zawsze, tak jak dane są przedmioty martwe. Erotyzm człowieka różni się od seksualności zwierzęcej tym właśnie, że stawia pod znakiem zapytania jego życie wewnętrzne. W świadomości człowieka erotyzm jest tym, co kwestionuje jego byt. Seksualność zwierzęca burzy równowagę zwierzęcia, a brak równowagi zagraża życiu - tyle że zwierzę o tym nie wie. Nie budzi się w nim nic, co by przypominało pytanie.
Erotyzm jest aktywnością seksualną człowieka o tyle, o ile różni się od seksualności zwierząt. Aktywność seksualna człowieka niekoniecznie musi być erotyczna. Staje się erotyczna, ilekroć przestaje być elementarną, zwierzęcą seksualnością.
Maria Janion o książce: - Erotyzm jest afirmacją życia, afirmacją nie tylko w obliczu śmierci, ale nawet w samej śmierci. (...) Egzystencja ludzka naznaczona jest śmiercią, to znaczy nieciągłością bytu, którą erotyzm usiłuje przezwyciężyć: jest więc on popędem (pulsion), który popycha człowieka w kierunku poszukiwania Jedności.
Bataille'owskie rozróżnienie trzech postaci erotyzmu: erotyzmu ciała, erotyzmu serc i erotyzmu sacrum - jest jednym z podstawowych pojęć współczesnej antropologii. W pierwszym wypadku człowiek odnajduje swój pierwotny związek z przyrodą przede wszystkim za sprawą erotycznego upojenia, które jest chwilowym unicestwieniem granic własnego ja i utożsamieniem z pierwotnym bytem natury. Erotyzm, choć w pewnym sensie nieodłączny od doświadczenia prokreacji, jest samoistnym "eksperymentowaniem psychicznym", powiada Bataille, w poszukiwaniu sensu życia. Erotyzm serc - to romantyczna koncepcja fuzji bliskich dusz. Głębokim sensem trzeciej postaci erotyzmu, erotyzmu sacrum, analizowanego przez Bataille'a na podstawie obrzędów i rytuałów religijnych, ale także literatury, poezji, teatru itd., jest obalanie wszelkich struktur zamykających człowieka w wąskich ramach egzystencji (ramy społeczne, jednostkowa osobowość, ubiór, modele zachowania, itp.) w poszukiwania nieskończonej i niczym nieograniczonej jedności z bogiem. Erotyzm sacrum, będący zarazem doświadczenie estetycznym, etycznym i religijnym, jest definitywnym wykraczaniem człowieka poza siebie i swe ograniczenia.
Georges Bataille "Erotyzm"; Wydawnictwo: Słowo/obraz terytoria; Tłumaczenie: Maryna Ochab; Format: 163 x 225 mm; Liczba stron: 228; Okładka: miękka; ISBN: 978-83-7453-811-4
KaHa
