Gejdar - Dominika Buczek i Mike Urbaniak
dgajda
2009-04-15
W polskiej prozie współczesnej twórczość autora "Barbary Radziwiłówny z Jaworzna – Szczakowej" ma swoich lepszych lub nieco mniej sprawnych literacko następców. Warto tutaj przywołać epigońskie dzieła Bartosza Żurawieckiego, który z zupełnie niezrozumiałą dla mnie manierą operuje karykaturalnością, przerysowaniem gejowskiej obyczajowości. Niezwykle dobrze został przyjęty „Berek” Marcina Szczygielskiego – powieść popularna, obnażająca prawdę o relacjach homofobiczne usposobionych staruszek i wyemancypowanych gejów. Pomimo tak szerokiego wyboru beletrystyki, brakowało na polskim rynku wydawniczym osobistych relacji z codziennego życia homoseksualistów. Lukę tę wypełnia książka "Gejdar" Dominiki Buczak i Mike'a Urbaniaka, która ukazała się nakładem krakowskiej Korporacji Ha!art.
Na "Gejdar" składa się szesnaście wywiadów przeprowadzonych podczas dwuletnich spotkań z osobami żyjącymi w związkach jednopłciowych. O swoich przygodach będą opowiadać bardzo różni mężczyźni – lekarze, księża, uczniowie liceów, bankowcy. Każda z przedstawionych przez nich opowieści jest inna, ale prawie wszystkie cechują wyjątkowe walory poznawcze. Brzmi nieco paradoksalnie, ale opowiedziane przez bohaterów historie nie byłyby tak barwne, gdyby nie antygejowska propaganda, która w naszym kraju ma się całkiem nieźle. Konwencjonalne rozumienie pojęcia homoseksualizmu potęguje negatywny stosunek do osób kochających osoby tej samej płci.
O takich paradoksach rzeczywistości mówią indagowani przez Dominikę i Maike'a bohaterowie. Na uwagę zasługuje relacja młodego księdza, który obnaża prawdę o katolickich regułach zakonnych, które mają czysto propagandowy charakter. W istocie młodzi klerycy bagatelizują zasady, którym powinni się podporządkować i prowadzą rozwiązły tryb życia. Na uwagę zasługuje taki oto fragment: "Kiedy gej rodzi się w małym miasteczku i nie zdobędzie się na wyjazd do dużego miasta ani na sfingowany ślub, to seminarium jest może jedynym wyjściem? Lepszego supermarketu z gejami nie znajdzie".
Wypowiadający się mężczyźni poruszają również problem mitycznego homoseksualizmu. Jeden z bohaterów, leciwy, dobrze sytuowany mężczyzna mówi o wieloletniej farsie, w której uczestniczył. Pod wpływem silnych nacisków ze strony najbliższych podjął decyzję o zawarciu związku małżeńskiego z kobietą. Nie jest to przypadek odosobniony, ponieważ wielu gejów usiłuje ostudzić swój popęd, wikłając się w takie właśnie relacje. Wszystkie mistyfikacje kończą się niestety dość niefortunnie, głównie dla heteroseksualnej kobiety. Dramatyczne opowieści o wielkiej rozpaczy, rozczarowaniu postępowaniem małżonka są swego rodzaju przestrogą przed nierozsądną i infantylną ucieczką przed własną tożsamością.
Lektura "Gejdaru" uzmysławia czytelnikowi, że ruch gejowski w naszym kraju podlega ciągłym zmianom. W latach osiemdziesiątych oraz na początku dziewięćdziesiątych potajemne spotkania odbywały się w skrajnie trudnych warunkach – dworcowe toalety, charakterystyczne punkty w parkach, na przystankach, etc. Aktualnie można zaobserwować swego rodzaju silną potrzebę emancypacji – jawne deklaracje dotyczące swoich seksualnych preferencji, walkę ze stereotypowym postrzeganiem tej grupy.
Z nieskrywaną radością zarekomenduję tom reportaży Urbaniaka i Buczak. Lektura wyrazista, a przede wszystkim odkrywcza ( o co – nie oszukujmy się, ale w przypadku tej tematyki bardzo trudno). Napisane dowcipnie, zmyślnie i bez chaosu. Polecam i wystawiam zasłużoną piątkę za solidną robotę.
Dominika Buczek, Mike Urbaniak "Gejdar"; Wydawnictwo: Korporacja ha!art!; Format: 140 x 200; Okładka: miękka; ISBN: 978-83-61407-52-2
Damian Gajda
