Antybohater, superbohater, bohater czy Pan Nikt?
kzarecka
2009-07-05
"Człowiek nie powinien umierać, nie wiedząc dlaczego został zamordowany". Mnie wystarczyło powyższe zdanie, by mieć ochotę sięgnąć po książkę "Bohaterowie umierają". W powieści Woodringa Stovera Matthewa poznajemy bezlitosnego zabójcę, dla którego zabijanie to jak splunięcie. Nic nie czuje i niczym się nie przejmuje. Po prostu zabija. I choć powinien być antybohaterem jakich mało, stajemy po jego stronie. Kibicujemy. Co zatem jest takiego w tej okrutnej maszynie śmierci, że chcemy by nadal walczyła i przelewała krew?
O książce - Hari Michaelson aka Caine, sławny na całą Ankhanę jako Ostrze Tyshalle'a zabija królów i plebejuszy, bohaterów i złoczyńców. Jest bezlitosny, niemożliwy do powstrzymania, najlepszy w swoim fachu, doskonały zabójca. Caine to zimnokrwisty profesjonalista, który jest dlatego tak dobry w tym, co robi, bo poświęca się walce całkowicie, jakby była jego ostatnią. Dzięki temu radzi sobie nawet z silniejszymi przeciwnikami, a dodatkową pomocą służy także jego krwawa renoma. Sięga po nieczyste metody, wykorzystuje ludzi uważających się za jego przyjaciół, nie interesują go moralne implikacje jego zawodu, jednym słowem - drań. A jednak to po jego stronie stoimy, bo okazuje się, że tkwią w nim pokłady dobra. Gdy sam zostaje wplątany w intrygę, zaczynamy śledzić jego walkę o życie żony, swoje i przyszłości.
Scott Lynch: - Nie brakuje zarozumiałych snobów, którzy zarzucają Stoverowi "popadanie w skrajności" i "schlebianie prostym gustom poprzez epatowanie przemocą", mimo że nie chciało im się przeczytać ani jednej jego powieści. Ja jednak od dziesięciu lat nie czytałem książek, która zawierałyby tak głęboką refleksję nad konsekwencjami przemocy oraz naturą i zakresem odpowiedzialności za swoje czyny, jak Bohaterowie umierają i druga część, Ostrze Tyshalle’a. Domyślałem się, że pochłonę je obie… jednym tchem (Stover jest mistrzem technik narracyjnych i budowania napięcia), nie spodziewałem się jednak, że będę aż tak poruszony. Te książki dają po głowie – w sensie emocjonalnym i intelektualnym – jak uderzenie cegłówką. Kluczem do ich sukcesu jest mistrzowsko zarysowany, wielopoziomowy dualizm postaci.
Caine jest jednocześnie samolubnym, okrutnym, amoralnym mordercą – i najbardziej wolnym, najszlachetniejszym i najmniej nieuczciwym bohaterem całej historii. Stover ani na chwilę nie traci z oczu tej dwoistości swego bezkompromisowego Batmana. Kiedy zaczyna nadmiernie mu kadzić, w następnej scenie nie omieszka pokazać nam, jakim naprawdę Caine jest skurczybykiem; kiedy przesadzi z łajdactwem bohatera, pozwala mu błysnąć odrobiną szlachetności. Caine jest tworem, którego autor na przemian dręczy, kroi na kawałki, i wychwala – i tylko skończony dureń może podejrzewać, że taki bohater jest projekcją marzeń Stovera. Na przykładzie Caine’a, Stover pokazuje Czytelnikowi, jak nieprzydatne stają się uproszczone dychotomie – dobro-zło, prawość-niegodziwość, ład-chaos – w konfrontacji ze skomplikowaną ludzką naturą.
Wielu – zbyt wielu – autorów fantasy zakłada, że rozlew krwi, seks, przemoc i przygody bohaterów zupełnie nie dotyczą Czytelnika; że są do tego stopnia abstrakcyjne i nieprawdopodobne, że można się nimi bawić w zupełnie abstrakcyjnym kontekście. W Bohaterowie umierają i Ostrzu Tyshalle’a brutalność i opisy cierpień mają za zadanie wciągnąć czytelnika w fabułę, przybliżyć mu egzystencję bohaterów.
Prawdziwym mięchem "męskiej" fantasy nie są wcale hektolitry wylanej krwi, lecz prezentacja realistycznych typów ludzkich, zamiast postaci wyidealizowanych i przez to nieautentycznych. I właśnie dlatego zarówno Bohaterowie… jak i Ostrze Tyshalle’a tak głęboko ranią – i tak mocno działają na wyobraźnię.
Matthew Woodring Stover "Bohaterowie umierają"; Wydawnictwo: Mag; Format: 135 x 200 mm; Liczba stron: 670; Okładka: miękka; ISBN: 978-83-7480-139-3
KaHa
