Powtórka z Tyrmanda
dkoziarski
2009-10-26
Choć mówi się, że Leopold Tyrmand swoją legendę w dużej mierze zawdzięcza zabiegom autokreacyjnym i biograficznym turbulencjom, to nie sposób odmówić jego postaci przymiotów oryginalności, zdrowego ekscentryzmu i błyskotliwego talentu literackiego. Książka "Siedem dalekich rejsów" powstawała w latach 1952 – 1957 i zgodnie z przypuszczeniem autora padła ofiarą cenzury.
Zarzucono jej między innymi nazbyt śmiałe sceny erotyczne i antyustrojowe poglądy m.in. w dziedzinie gospodarki (Tyrmand wprost gloryfikował przedsiębiorczość prywatną). Książkę wydano najpierw po angielsku, później po niemiecku. W Polsce pozycja ta ukazała się w latach 1975 oraz 1992, a obecnie została wydana staraniem Wydawnictwa MG (cała seria wznowień tego pisarza). Na podstawie "Siedmiu dalekich rejsów" i według scenariusza Tyrmanda, Jan Rybkowski nakręcił w 1963 film "Naprawdę wczoraj…" z udziałem Andrzeja Łapickiego i Beaty Tyszkiewicz (tak jak i sama powieść mający problemy z cenzurą PRL).
O książce: Powieść skrojona po mistrzowsku. Wartka, choć kameralna akcja, błyskotliwe dialogi, barwne niejednoznaczne postacie. A wszystko rozgrywa się na tle malowniczego portowego miasteczka, Darłowa, zanurzonego w powojennej atmosferze niepewności i strachu w obliczu nowej władzy, likwidującej krok po kroku prywatną własność. W centrum zaś dwoje bohaterów zainteresowanych tym samym zaginionym dziełem sztuki: tryptykiem Eryka Pomorskiego.
Ona – historyk sztuki z Warszawy, on – człowiek znikąd, zwany Nowakiem, myślący o ucieczce z komunistycznego kraju i potajemnym wywiezieniu tryptyku. Niespodziewana miłość komplikuje wszystkie zamiary.
Tyrmand stworzył romans, który w dialogach znakomicie oddaje atmosferę egzystencjalizmu. Stworzył też bohaterów, których los budzi rosnące w miarę czytania pragnienie – by im się powiodło, by potrafili przełamać wszelkie bariery, a kapryśny los nie pokrzyżował planów... Udowodnił również, że język polski znakomicie opisuje erotykę. To, że tak emocjonalnie czyta się dziś tę powieść, najlepiej świadczy o kunszcie jej autora.
Leopold Tyrmand "Siedem dalekich rejsów"; Wydawnictwo MG; Format: 145 x 205 mm; Liczba stron: 192; ISBN: 978-83-61297-61-1
Daniel Koziarski
