Ślepe posłuszeństwo - Debra Ginsberg

isłojewska

2010-02-13

debra_ginsberg_160Do tego, że współczesna powieść anglojęzyczna wprowadza literaturę w nowe wymiary, zdążyliśmy się przyzwyczaić. A powieść Debry Ginsberg "Ślepe posłuszeństwo" nie tylko to potwierdza, ale przede wszystkim okazuje się prawdziwym rekwizytorium ponowoczesnej powieści z elementami postkolonializmu.




Namiętnością rudowłosej Angel Robinson są książki. To z miłości do nich pracuje w księgarni "Blue Moon", a po jej upadku, wkracza do słynnej w San Francisco i w USA Agencji Literackiej kierowanej przez legendarną Lucy Fiamma. Zarówno szefowa, jak i pracownicy, są tak obcym dla Angel światem, że dochodzi do wniosku, iż prawdopodobnie trafiła pod niewłaściwy adres w swej pracy zawodowej. A jednak… Po kilkunastu minutach pobytu w agencji Angel, a razem z nią i czytelnik, odkrywają ze zdumieniem, że w tak krótkim czasie może zajść aż tak wiele interesujących zdarzeń. Na takie wrażenie ma niebagatelny wpływ narracja prowadzona w pierwszej osobie. Dzięki niej, razem z Angel jesteśmy zawsze w samym centrum akcji. To poprzez emocje, myśli, skojarzenia, wnioski i refleksje narratorki odkrywamy mechanizmy działania agencji literackiej, domów wydawniczych i współczesnego rynku księgarskiego. Okazuje się, że agencja Lucy Fiamma to prawdziwe imperium, w którym bardzo szybko zapadają trafne decyzje, gdzie kreuje się autora i jego dzieło dokładnie w tym momencie, w którym czekają na nie czytelnicy. Tak znakomity obraz mógł powstać tylko dlatego, że sama Debra Ginsberg (rocznik 1962), po ukończeniu prestiżowych szkół, sama przez wiele lat pracowała jako wolny dziennikarz i krytyk literacki w kilku amerykańskich agencjach. Pisanie książki i jej sprzedaż to zwierzęta bardzo różniące się od siebie – powiedziała autorka w jednym z wywiadów. I tę biegunowość doskonale oddaje jej powieść.

Ginsberg wprowadza do fabuły kolejne wątki pewną, mistrzowską ręką, całkowicie panując nad akcją. Z wielką precyzją buduje świat przedstawiony. Tu nie ma żadnego momentu wymykającego się spod kontroli. Wprowadzając Angel Robinson do agencji, przedstawia postaci, wokół których kręcić się będą dynamiczne niczym wulkan wydarzenia. Metody pracy demonicznej szefowej budzą prawdziwy postrach. Ma wielowymiarowy charakter, to upiorny szef, ale też jest bardzo dobra w tym, co robi – tłumaczy autorka. Skomplikowana psychika Lucy Fiamma to klucz do całej książki.

Jest i Malcolm, chłopak Angel, kelner, podsuwający jej ogłoszenie o wolnym miejscu w agencji Lucy Fiamma. Marzy bowiem, żeby zaistnieć w świecie literackim. Przecież pisze książkę! Kiedy manipulowanie Angel nie przynosi oczekiwanych efektów, w akcie desperacji odwiedza łóżko Fiammy, a po drodze i jednej z pracownic jej agencji. Bezskutecznie. Na szczęście Angel w porę odkrywa, że Malcolm to tylko efektowne ciacho, które nawet nie jest słodkie.

I Elise, właścicielka księgarni Blue Moon. Przyjaciółka Angel, typ kobiety, której obecność uspokaja, wycisza, a jej dom jest istnym sanktuarium mądrości i domowego ciepła. Pomimo że Angel nie ma czasu, na podtrzymywanie więzów tej przyjaźni, Elise nie ma jej tego za złe. Co więcej, to ona poda Angel właściwy rekwizyt do rozwiązania zagadki, kim jest autor "Ślepego posłuszeństwa".

A jest on postacią tworzącą oś fabuły powieści: tajemniczy autor przesyłający mailem kolejne odcinki swej powieści, z których treści Angel Robinson jednoznacznie odczytuje paralelę do tego, co dzieje się w jej życiu i w agencji. Anonimowy nadawca maili, jest doskonale zorientowany we wszystkich aktualnych zdarzeniach. Ten zimny gracz, posługujący się dokładnie każdym napisanym słowem, wkrótce staje się obsesją Angel, a w kręgu jej podejrzeń znajdują się ci, którzy ją otaczają. Kulminacyjna scena rozszyfrowania właściciela anonimowego adresu mailowego efektownie zaskakuje i odsłania nadzwyczaj misterne prowadzenie intrygi.

Postkolonialny narodowo-romansowy wątek powieści pojawia się wraz z urokliwym Włochem Damiano Vero, szefem włoskiej cukierni w San Francisco, od ponad dwudziestu lat mieszkającym w USA, który napisał książkę "Park Lambro" i pierwsze pięćdziesiąt stron przesłał do Agencji Lucy Fiamma. Angel Robinson rekomenduje ją jako dobrą i zapewnia, że pokazuje jego ciężko wypracowaną pozycję w kraju.

Szybko okazuje się, że akcja dzieje się we Włoszech, a Amerykanie są ksenofobami, a także, że nie pasuje do tego, o czym myślą Amerykanie o Włochach. Dokładne śledzenie i analizowanie tego motywu pozwala na usankcjonowanie podejrzenia, że Debra Ginsberg wie, jak umiejętnie wpleść w fabułę nowe zjawisko literackie. Wyobcowany imigrant szuka formy potwierdzenia swojej tożsamości i wartości nie tylko w słodkich wypiekach, ale również w kontaktach z Angel, który to nabiera tempa i wypełnia się wzajemną namiętnością. Aspekt ten uzupełnia pośrednio "zniewolenie" pracowników przez samą Lucy. I jest to kolejny rekwizyt postkolonializmu wnoszący istotny wkład w treść "Ślepego posłuszeństwa".

Powieść kończy eksplodujący emocjami i argumentami pojedynek na słowa pomiędzy Angel a Lucy, a wystrzałowy Epilog, utrzymany w prawdziwie amerykańskiej stylistyce, dopowiada dalsze losy wszystkich postaci. Książkę warto przeczytać z bardzo wielu powodów, chociażby i z tego, że jest napisana błyskotliwym, inteligentnym językiem, który od pierwszej strony porywa z sobą jak fala, pod grzbietem której wyczuwa się równie doskonały warsztat tłumaczki Katarzyny Walter-Pach. I okładka autorstwa Krzysztofa Kwiatkowskiego: barokowy aniołek ze skrzydełkami nawiązuje do treści imienia głównej bohaterki i do tatuażu, jaki nosi, a raczej ukrywa, na swojej piersi. A biel wraz ze swymi odcieniami wypełnia plastycznie tło okładki i wprowadza prosto do gabinetu Lucy Fiamma, przypominającego igloo, w którym niepodzielnie króluje jej płomienne serce.

Czytelnik dostaje zatem do rąk perfekcyjny produkt, który można potraktować jako zwiastun pomyślnego księgarskiego roku. I nie może przeoczyć go nikt, kto naprawdę kocha książki.

Debra Ginsberg "Ślepe posłuszeństwo"; Wydawnictwo: Rebis; Tłumaczenie: Katarzyna Walter-Pach; Format: 135 x 240 mm; Liczba stron: 472; Okładka: twarda; ISBN: 978-83-7510-228-4

Ilona Słojewska

Tagi: Rebis, Diabeł ubiera się u Prady,

<< Powrót

Papierowy Ekran 2009

FB PL

Kejos

HaZu

PL zmiany