Literatura na scenie
islojewska
2012-01-03
Festiwal Prapremier, jaki odbył się w październiku w 2011 roku w Bydgoszczy, był kolejnym dowodem na istnienie wzajemnych powiązań pomiędzy literaturą a teatrem. Więcej, okazuje się, że proza na scenie czuje się znakomicie i pozytywnie zaskakuje widza swą teatralną interpretacją.
Teatr Kamienica z Warszawy zaprezentował sztukę "Wroniec" opartą na książce Jacka Dukaja pod tym samym tytułem, w adaptacji i reżyserii Jerzego Bielunasa. Jest to powieść dla dzieci o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, do której ilustracje wykonał Jakub Jabłoński. Podobnie jak w powieści, widz wędrował z małym Adasiem przez miasto pełne czołgów, ZOMO, milicjantów i szpiclów. Książka ta, jak powiedział autor, jest czymś "w rodzaju czarnej fantasmagorii narodowej w formule bajki dla dzieci".
Z kolei Teatr Ad Spectatores z Wrocławia pokazał spektakl "Żywoty świętych osiedlowych" na podstawie książki Lidii Amejko, w adaptacji scenicznej, reżyserii i scenografii Agaty Kucińskiej, która sama również wystąpiła z lalkami na scenie. Książka "Głośne historie" Lidii Amejko była w roku 2004 nominowana do Nagrody Literackiej NIKE, a "Żywoty świętych osiedlowych" to jej druga pozycja prozatorska. Podobnie jak w książce na scenie pojawił się betonowy świat polskich osiedli. Miejsce, w którym odbywa się osobliwa rozmowa jego mieszkańców z Wielkim Budowniczym. I nie tylko. Słuchamy opowieści o cierpieniu, przerażeniu, strachu, samotności, poniżeniu, wyobcowaniu. Coraz więcej w nich oburzenia, gniewu, rozpaczy. Muzyka, do spektaklu skomponowana przez Sambora Dudzińskiego współgra z jego warstwą słowną w niezwykły sposób. Jeśli bowiem można powiedzieć, że dźwięk posiada tę niezwykłą właściwość, iż potrafi razem ze słowami tworzyć melodię, to tak jest w tym przypadku. Widzowie obejrzeli również sztukę z repertuaru Teatru im. Heleny Modrzejewskiej z Legnicy "III Furie" w reżyserii i aranżacji przestrzeni Marcina Libera. Opartą w głównej mierze na książce „Dzidzia” Sylwii Chutnik, laureatki Paszportu "Polityki". Podobnie jak książka spektakl porusza sumienie i opowiada o naszej polskiej naturze.
Relacje pomiędzy tekstem a teatrem, związane z jego adaptacją, która przecież narzuca formę wyselekcjonowania określonych treści z książek na potrzeby sceny, jest zagadnieniem zawsze budzącym wielkie emocje. I literackie, i dramatyczne. Osobnym problemem są kontakty świata teatru z literackim. W jaki sposób teatr wpływa na literaturę i odwrotnie. Co wnoszą wzajemne inspiracje i czy kontrowersje mogą oddzielić oba te światy.
I właściwie co istnieje pomiędzy nimi? Na to pytanie będą szukać odpowiedzi uczestnicy konferencji naukowej "Between/Pomiędzy", jaka odbędzie się w tym roku w maju w ramach międzynarodowego festiwalu literacko-teatralnego w Sopocie. Organizatorem jest Instytut Anglistyki Uniwersytetu Gdańskiego oraz Uniwersytet w Salzburgu.
Foto - Żywoty Świętych Osiedlowych
Ilona Słojewska
