Stulecie mordów
dkoziarski
2012-03-28
Nie sposób przejść obojętnie wobec imponującej publikacji Goldhagena, którą otrzymujemy w polskim przekładzie dzięki wydawnictwu Znak. Cała historia pełna jest straszliwych epizodów lub okresów - brutalności, wojen i mordów, ale okrucieństwo dwudziestego wieku jawi się na tej szerokiej panoramie dziejów w sposób szczególny. Dwie wojny światowe, planowe eksterminacje, straszliwe pokłosie nazizmu i komunizmu, a i później - lokalne konflikty i prześladowania, które ciągnęły się znacząc kolejne kartki w kalendarzu przelewaną krwią niewinnych, stanowią o ponurym wizerunku dwudziestego wieku.
Goldhagen przygląda się historii, analizuje ją i stara się wyciągnąć wnioski na przyszłość. Obyśmy wyciągnęli je wszyscy, nie zapominając, że bez wiedzy i refleksji o przeszłości nie ma budowania lepszej przyszłości.
O książce - Gdy w 1904 roku "wielki generał potężnego Kaisera" Lothar von Trotha skazał na śmierć afrykański lud Herero, nikt nie mógł przypuszczać, że jego zbrodnie okażą się zaledwie skromnym początkiem masowych rzezi. Następne sto lat upłynęło pod znakiem mordów i okrucieństw. W wieku dwudziestym z powodu przynależności do określonego narodu, klasy lub grupy społecznej miały zginąć setki milionów osób. Zbrodnie te, szczególnie gdy czyta się o nich w jednej książce, robią wstrząsające wrażenie. Nic dziwnego, że książka Goldhagena wywołała żywą dyskusję na całym świecie.
Jednak nie o epatowanie przemocą amerykańskiemu historykowi chodzi. Goldhagen, znany z bezkompromisowego podejścia do historii (dał tego dowód w głośnej książce "Gorliwi kaci Hitlera"), rozpracowuje anatomię tych zbrodni. Przygląda się uważnie sprawcom. Analizuje mechanizm działań prowadzących do ludobójstwa. Zastanawia się, co zrobić, żeby nie dopuścić do powtórzenia znanego scenariusza.
Jego praca przypomina pracę lekarza, który usiłuje opisać jednostkę chorobową i zaproponować terapię. Ostatnie sto lat dostarczyło Goldhagenowi aż nadto materiału. Nie ma się co łudzić, że świat już się otrząsnął z tej choroby.
Daniel Jonah Goldhagen "Wiek ludobójstwa"; Wydawnictwo: Znak; Tłumaczenie: Michał Romanek; Format: 144x205 mm; Liczba stron: 816; Okładka: miękka; ISBN: 978-83-240-1880-2
Daniel Koziarski
