Spustoszenie - Emma Larkin
isłojewska
2013-12-19
Jest to opowieść o pojedynczych losach ludzkich, historia o katastrofalnych skutkach cyklonu Nargis i o obliczu dyktatury wojskowej w Birmie. Tak wnikliwy i rzetelny reportaż mogła napisać tylko Emma Larkin, która dorastała w Azji, a język birmański studiowała w Londynie. A samą Birmę zna doskonale. Larkin to pseudonim...
… amerykańskiej dziennikarki, niejednokrotnie ryzykującej życiem, by zdobyć interesujący ją materiał, by pokazać światu prawdę o zdarzeniach, o których prawdopodobnie nigdy nie dowiedzieliśmy się; szczególnie w tak obiektywny, wnikliwy i rzetelny sposób. "Spustoszenie" to wysokiej klasy reportaż, opisujący następstwa cyklonu z znakomitą znajomością obyczajową i kulturową Birmy.
Nargis spustoszył w maju 2008 roku południowo-zachodnią Birmę i pochłonął ponad 100 tysięcy ofiar. Larkin, od ponad kilkunastu lat piszącej o tym kraju, nie mogło tam nie być. Rządząca krajem, z małymi przerwami od roku 1962 junta wojskowa (formalnie od marca 2011 formalnie rządzi rząd cywilny), nie przyjęła pomocy humanitarnej dla tysięcy ofiar. Reżim wojskowy zaniżał dane o liczbie zabitych i stratach, utrudniał zagranicznym mediom wstęp do kraju. Larkin udało się przedostać do Birmy. I jak na pojedynczych fotografiach opisuje czytelnikom krajobraz, jaki pozostawił po sobie cyklon. Nie pomija najdrobniejszego szczegółu, bo każdy jest ważny i odsyła do określonego mechanizmu sprawowania rządów przez reżim. Widok nagich i głodnych ludzi siedzących wysoko na drzewach, wokół których w wodzie pływają krokodyle porusza wyobraźnię i serce. Larkin rekonstruuje te wszystkie zdarzenia, z których sam się buduje obraz żywiołu i jego skutków.
Ta "nieopowiedziana" historia różni się od oficjalnych medialnych komunikatów, informujących światową opinię publiczną o tym, że pomoc żywnościowa i medyczna trafiała bezpośrednio do poszkodowanych. Tymczasem najpierw przejmowała ją dyktatura, by potem z wielkim opóźnieniem resztę "podzielić" między najbardziej potrzebujących.
Książka ma wartość dokumentarną, przedstawia również szeroką panoramę kultury, religii i obyczajów Birmy. Język, jakim pisze Emma Larkin jest bardzo komunikatywny. A przy tym plastyczny. Obrazy katastrofy, jakie buduje przy pomocy słów odwołują się nie tylko do wyobraźni, ale również dają efekt "fotografii". Niemała w tym zasługa tłumaczki, Agnieszki Nowakowskiej.
I okładka – fotografia przedstawiająca zdeterminowaną kobietę, trzymającą portret Buddy Niezrównanego. Fioletowa chusta wisząca na haku na ścianie koresponduje z barwą tła okładki. To znak smutku i żałoby.
"Spustoszenie" to książka dla każdego, kto chciałby dowiedzieć się więcej o Birmie, o jej historii i współczesności. O potędze Natury i jej skutkach przekładających się na los jednostki i całego społeczeństwa.
Emma Larkin "Spustoszenie. Nieopowiedziana historia o katastrofie i dyktaturze wojskowej w Birmie"; Wydawnictwo: Czarne; Tłumaczenie: Agnieszka Nowakowska ;Format: 215x135 mm; Liczba stron: 240; Okładka: miękka; IBSN: 978 83 7536 525 2
Ilona Słojewska
