Wiara w ZNAJ
dpacak
2009-12-01
Polska. Stowarzyszenie Autorów Polskich (SAP) jest jedną z trzech najważniejszych organizacji, skupiających twórców pióra na terenie Polski. Organizacja posiada ponad dwadzieścia oddziałów regionalnych. Kwartalnik Artystyczno – Naukowy ZNAJ to dzieło oddziału płockiego Stowarzyszenia, który jest koordynatorem i wydawcą pisma. Redakcja współpracuje z poetami, prozaikami, fotografikami, malarzami, naukowcami, tłumaczami z kraju i zagranicy.
Funkcję reaktora naczelnego, tego wciąż nowego jeszcze publikatora na ogólnopolskiej arenie piśmiennictwa literackiego, pełni Krzysztof Bieńkowski – poeta, członek ZLP.
W dobie kryzysu zainteresowania sztuką wysoką, a do niej zaliczamy literaturę piękną, wypieranej przez pop-art i mechanizmy konsumpcyjne, okazuje się, że w dwa tygodnie po inaugracji ostatniego numeru ZNAJ, w dużych aglomeracjach zaczyna brakować go na półkach księgarskich. Co jest więc jego tajemnicą, jaką zawartość kryje w sobie?
Red.naczelny, w słowie wprowadzającym do debiutanckiegio numeru posiłkując się cytatem z Aktu lokacyjnego Miasta Płocka, z 1237r., wyjawia nam swe credo: W pogoni za marzeniem dotarłem…tutaj, gdyż Wszystko, co dzieje się w czasie, razem z czasem ginie, jeżeli nie zostanie przez dowód piśmienniczy uwiecznione.[...] Tak więc na przeciw trudnościom zrodził się pomysł na wydawanie kwartalnika, w którym spełniałyby się marzenia.
Znając powyższy element genezy pisma, jedną z jego tajemnic, jedynie kwestią czasu zdawało się ukazanie kolejnej jego odsłony, jawnie już obarczonej semantyką wiary.
W minionych wydaniach kwartalnika starano się przedstawić czytelnikom jak najrozleglejsze obrazowanie zagadnień, kolejno: miłości, śmierci, tolerancji.
Zaś za treść najnowszego, czwartego numeru p.t. WIARA, ogłoszonego w drugiej połowie października br., przyjęto konotacje dogmatów religijnych, wraz ze szczególnym uwzględnieniem roli najwyższego zwierzchnika kościoła katolickiego, papieża Jana Pawła II.
Pismo prezentuje rozległą i zróżnicowaną paletę polskiej, współczesnej wypowiedzi literackiej, kładąc ogromny nacisk na ukazanie, obok takich form jak proza poetycka, esej, analiza, synteza, narracja czy recenzja, bogatego wachlarza twórczości poetyckiej.
I chyba dobrze, bo… Właśnie poeta zdaje się ukazywać, że to on wiedzie swój los po piękniejszej stronie życia, zdaje się tam zapraszać, zdaje się udowadniać nam maluczkim tezę: ars auro gemmisque prior.
Literaci, zwłaszcza poeci wydają się być zaopatrzeni przez Naturę w szczególnie silne pragnienie zdobycia realnej percepcji świata. Zapewne znaczy to, że w ich sercach i umysłach znajduje się oręż do walki o Piękno Rzeczywiste, o swój rozwój jak i o rozwój moralny, etyczny, społeczny, etc., odbiorcy. Często także bywa to oręż do walki o niepodległość narodu, czy wreszcie do walki jaka dokonuje się w osobistym dialogu poety z Bogiem, o lepszy byt ludzkości. Ta walka bywa nawet próbą ochrony ludzkości przed siłami spychającymi ją w Ciemną Stronę Egzystencji.
W najnowszym woluminie ZNAJ zaprezentowano również wybór twórczości poetów czeskich. Inicjatywa dopowiedzenia poetyckiego wprowadzanego z innego obszaru tradycji i kultury dopełnia przestrzeń publikacji, poszerzając obszar wypowiedzi o nowe płaszczyzny percepcji, zróżnicowane wartościowanie i o inne zabiegi artystyczne, wynikające z uwarunkowań regionalnych i osobniczych poetów.
Fakt ten stanowi już rodzaj tradycji wydawniczej kwartalnika. Bowiem w poprzednich numerach obdarowywano czytelników wyborami z poezji serbskiej, ukraińskiej, arabskiej.
Jednak nieporównywalną z nikim innym dominantą najnowszego tomu ZNAJ jest postać Karola Wojtyły. Szczególnie uwzględniono przesłanie płynące z Jego aktów twórczych, ich wpływ na ewolucję duchową człowieka. Podkreślono znaczenie schedy rękopiśmiennej po Wojtyle, dla ludzkości dziś.
JP II będąc duchowym przywódcą wielu narodów udowadniał, iż wytrwałość jednostki w drodze dialogu z Bogiem, może przynosić wymierne, ponadprzeciętne rezulataty w rozwoju egzystencji zarówno nas samych, jak i w transformacji otoczenia.
Nie bez przyczyny rozważania o Tryptyku Rzymskim, potraktowano jako klucz otwierający analizę pojęcia wiary. Dialektyka Wszystko trwa- stając się nieustannie, promieniuje bowiem na całość zawartości czwartego numeru pisma. Kto jest jej autorem, każdy przynajmniej z poetów dobrze wie.
Scedowanie na Ojca Świętego roli wieszcza, proroka, poety mistyka prowadzącego na codzień dialog ze Stworzycielem silnie wskazuje czym jest Poezja, jakiej Dziedziny jest częścią. W tych okolicznościach słowo nabiera ogromnej pojemności znaczeniowej, wiedzie nas ku odległym i rozległym planom pojęciowym, wypełniającym kolejne strony publikacji.
Reasumując, wydawca próbuje udowodnić czytelnikom tezę: jakkolwiek niemal wszystko zostało już odkryte dawno temu, jednak każdy z nas, a szczególnie poeta, znajduje taki obszar, który pozostał jeszcze nieznaleziony, zapomniany, lub którego potrzeba powtórnej eksploracji pojawia się na nowo, w nowej rzeczywistości. Gdyż i wiara trwa – stając się nieustannie! Dla jednych geograficzne granice, choćby stalinowskiej Rosji, stanowiły ostateczne ograniczenie w ich drodze (np. Katyń), dla drugich była nią geografia miejsc nazistowskiej kaźni. Jeszcze dla innych niebezpieczeństwa pustyń, górskich szczytów okazywały się Bramami prowadzącymi do wiecznych lub chwilowych spotkań z Bogiem, miejscami otrzymywania duchowych instrukcji.
Twórcy posługujący się warsztatem pisarskim używają swych narzędzi zarówno do rozwoju w drodze, jak i dla obrony. Jednym z nich jest filozofia. Philosophia medetur animis, inanes sollicitudines detrahit, cupiditatibus liberat, pellit timores (Cyceron, Tusculanae Disputationes 2, 4, 11). Z definicji (łac., gr.philosophia: philéō –miłujący + sophia –mądrość) wyznacza ona los poety jako tego, który niejako z umiłowania prowadzi, poprzez swą twórczość, dialektykę z Najwyższą Formą Egzystencji. A więc czymże jest poezja jeśli nie przeniesioną w powyższym dialogu,w imię WIARY, cząstką raju na ziemi, tu i teraz?
Na pełnię październikowego numeru ZNAJ złożyły się prace 168 autorów. Grę napięć emocjonalnych całości potęguje gama wyrazowa dobranych z dużą dozą wrażliwości elementów fotografii artystycznej, jak i wydźwięk zdjęć reportażowych. Efekt wizualny podmiotu dopełnia fotografia portretowa.
Szczególną uwagę wzbudza również elegancki layout, nawiązujący do szlachetnych kanonów rzemiosła edytorskiego. Okładka periodyka, w sposób zdecydowany, swą elegancją, przestronnością, tonacjami, spełnieniem podstawowej funkcji informacyjnej oraz równowagą w/w elementów, wyróżnia się spośród szaty graficznej przedstawianych na rynku pism literackich. Oddzielnemu omówieniu należałoby poświęcić osobną część pisma, gdzie promuje się młode pokolenie osób wkraczających w dziedzinę sztuki literackiej i edycji. Także i dla przedstawicieli tej generacji jest miejsce w ZNAJ, od pierwszego numeru. Wydawane jest w formacie A-5, w formie książkowej z okładką miękką.
Konkludując, po zakończeniu poznawania zawartości kwartalnika przychodzi na myśl jeszcze jedna refleksja: może rzeczywiście poeci kroczą po piękniejszej stronie życia, a ich wiara potrafi być zaraźliwa. Ponoć wiara czyni cuda, a te zaś bywają synonimem raju. Upływa czas, mijają epoki, systemy i ich produkty. Carmina morte carent! (Owidiusz, Amores 1,15,32)
Czy ten fakt nie budzi zastanowienia?
Natomiast bez jakichkolwiek dywagacji czy wątpliwości, wartoby nagrodzić patronów i wydawców, zespół redakcyjny i współautorów, których praca złożyła się na powstanie bieżącego tomu Kwartalnika Artystyczno –Naukowego ZNAJ, /nawiązując do pogoni za marzeniem, Krzysztofa Bieńkowskiego i z epoki romańskiej, do płockiej repryzy anytku/ następującą, ponadczasową sentencją Owidiusza, u źródeł zaczerpniętą – z Kalendarza Poetyckiego (Fasti 4, 709): Factum abiit; monumenta manent! I niech tak będzie!
Kwartalnik ZNAJ jest dostępny w księgarniach EMPiK na terenie całego kraju.
Dariusz Pacak Wiedeń, listopad 2009
